Άρθρα

Η εγκυμοσύνη είναι ένα βιολογικό φαινόμενο με έντονες συναισθηματικές προεκτάσεις, που αφορά σε ολόκληρο τον οργανισμό της γυναίκας και χαρακτηρίζεται από περίπλοκες διαδικασίες οργανικών και συναισθηματικών μεταβολών. Η ψυχική διάθεση της εγκύου κατά την διάρκεια της κύησης επηρεάζει έντονα τη στάση της απέναντι στο παιδί που θα γεννηθεί. Ρυθμίζει τον τρόπο με τον οποίο θα το υποδεχθεί και θα του συμπεριφερθεί.

Η γέννηση ενός παιδιού , τόσο από οργανική και συναισθηματική άποψη , είναι μια εμπειρία με ένταση, που θέτει τη γυναίκα σε μια νέα κατάσταση, αυτή της μητρότητας. Ο τοκετός παρά τις προόδους της Μαιευτικής, εξακολουθεί να απασχολεί τη γυναίκα και αποτελεί ένα κορυφαίο γεγονός, που συγκεντρώνει μεγάλο ενδιαφέρον του σύγχρονου ανθρώπου.

Ψυχοπροφύλαξη είναι ένας μάλλον αδόκιμος όρος ο οποίος περιγράφει το σύνολο των – μη φαρμακευτικών - μεθόδων που χρησιμοποιούνται προκειμένου να βοηθήσουν τη μέλλουσα μητέρα να αποκτήσει την ιδανική σχέση με την εγκυμοσύνη. Σχέση που θα καταλήξει στον τοκετό ο οποίος θα πρέπει να είναι μια πολύ προσωπική στιγμή που θα σηματοδοτήσει ένα νέο ξεκίνημα μιας καινούργιας ζωής – του μωρού σας. Η ψυχοπροφύλαξη θα βοηθήσει τη μητέρα – αλλά και το ζευγάρι – έως ότου το παιδί φτάσει στην ηλικία των δύο ετών περίπου, και θα συμβάλλει στην ενίσχυση του θηλασμού αλλά και στο ξεπέρασμα των μικρών δυσκολιών που θα αντιμετωπίσουν στην αρχή οι νέοι γονείς.

Συνεπώς, θα μπορούσε κανείς να περιγράψει κάπως αυθαίρετα την ψυχοπροφύλαξη ως ένα τετράγωνο, σε κάθε γωνία του οποίου βρίσκονται η μητέρα, ο πατέρας, η μαία-ψυχοπροφυλάκτρια και ο μαιευτήρας. Στο κέντρο του τετραγώνου αυτού βρίσκεται το έμβρυο. Το τετράγωνο που περιγράψαμε περιβάλλει στοργικά το έμβρυο και όσο οι γωνίες του τετραγώνου αυτού βρίσκονται ενωμένες, επιτρέπουν στο έμβρυο να αναπτύσσεται στο κέντρο, προσφέροντάς του ένα προστατευμένο περιβάλλον.

Στόχος της ψυχοπροφύλαξης είναι να γνωρίσει αρχικά η μέλλουσα μαμά το σώμα της και να εξοικειωθεί με τις αλλαγές που συμβαίνουν σε αυτό. Αυτό θα γίνει καλύτερα και με την υποστήριξη του συντρόφου της. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η εγκυμοσύνη δεν έχει ιδιαίτερα προβλήματα και το άγχος που εμφανίζεται σε σχέση με τον τοκετό και με το «αν θα πάνε όλα καλά» είναι προϊόν έλλειψης σωστής πληροφόρησης. Στο σημείο αυτό θα βοηθήσουν η μαία-ψυχοπροφυλάκτρια και ο μαιευτήρας. Στην εγκυμοσύνη είναι απολύτως φυσιολογικό να παρατηρείται μια ήπια συναισθηματική αστάθεια. Η έμπειρη μαία θα διακρίνει ποιες από τις καταστάσεις αυτές είναι «φυσιολογικές» και θα υποστηρίξει το ζευγάρι. Ορισμένες φορές, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τεχνικές όπως η αρωματοθεραπεία, ο βελονισμός και άλλες.

Η κορύφωση της ψυχοπροφύλαξης είναι βέβαια ο τοκετός. Αυτός προετοιμάζεται κατάλληλα με ενημέρωση της γυναίκας για το τι θα συμβεί. Ο φόβος του αγνώστου είναι αυτός που πανικοβάλλει πολλές γυναίκες και τις οδηγεί να ζητούν πολλές φορές από το γιατρό τους ακόμη και καισαρική τομή! Με ενημέρωση της γυναίκας για την διαδικασία του τοκετού, τις γυμναστικές ασκήσεις κατά την διάρκεια της κύησης, την εξάλειψη του φόβου, με ψυχολογική καθοδήγηση και φροντίδα, οι πόνοι του τοκετού μπορούν να μειωθούν σημαντικά. Και βέβαια, εάν κριθεί απαραίτητο, ο μαιευτήρας μπορεί και με κάποια φάρμακα να βοηθήσει τη διαδικασία αυτή, χωρίς να την εξουδετερώσει πλήρως. Και βέβαια όπως είπαμε, η νέα μητέρα δε θα μείνει μόνη της στη συνέχεια. Η μαία-ψυχοπροφυλάκτρια θα τη βοηθήσει στο θηλασμό, στην περιποίηση του νεογέννητου και στην απάντηση των –χιλιάδων- ερωτηματικών και αποριών που θα έχει η καινούργια οικογένεια, ακόμη και μετά την έξοδό της από την κλινική.

Στη χώρα μας η ψυχοπροφύλαξη δεν είναι τόσο διαδεδομένη, αλλά τα τελευταία χρόνια γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια ενημέρωσης εγκύων γυναικών για την εφαρμογή της. Και στη Θεσσαλονίκη η ιδιωτική πρωτοβουλία ξεκίνησε προσπάθειες ενημέρωσης και προετοιμασίας των γυναικών για τον τοκετό, αλλά και για το ρόλο τους ως μητέρες. Η ενημέρωση αυτή γίνεται από μαίες σε συνεργασία με γυναικολόγους-μαιευτήρες και έχει ως στόχο να δοθεί στην γυναίκα η δυνατότητα να βιώσει με το καλύτερο δυνατό τρόπο αυτήν την μοναδική εμπειρία της εγκυμοσύνης και του τοκετού, αλλά και της μητρότητας.

Ελένη Ποποβίδη (μαία), Κατερίνα Μάρο (μαία), Κωνσταντίνος Χατζηγεωργίου

Πληροφορίες

6948-803964, 6937-282841

chatzkon@hotmail.com, cath_1980@hotmail.com